Christiane F. - bez happy endu

„Życie mimo wszystko” – Christiane F. i Sonja Vukovic

Dwa dni zastanawiałem się, czy można napisać coś sensownego o tej książce, nie wspominając o „My, dzieci z dworca ZOO”, ale wyszło mi, że raczej nie. „Życie mimo wszystko” istnieje tylko i wyłącznie jako kontynuacja „My, dzieci z dworca ZOO”… niestety. „Samo „Życie” jest umiarkowanie ciekawie napisaną relacją reporterską i gdyby nie sentymenty milionów czytelników, minęłoby bez echa.  

„Życie mimo wszystko” to ostatnie z szeregu moich rozczarowań związanych z Christiane F., ale rozczarowywałem się nie książką o niej (jedną czy drugą), ani nie realnym życiem bohaterki, bo ono było i jest faktem… Rozczarowania wynikały pewnie z konfrontacji naiwnych, nastoletnich rojeń z rzeczywistością.

„My, dzieci z dworca ZOO” to była bajka. Bajka fascynująca, momentami okrutna, ale – jak to bajki – dobrze się kończąca. Byłem zachwycony, do książki wracałem wiele razy, bo tragedia zawsze przecież zmierzała do dobrego końca – Christiane zamieszkała u babci w wiosce pod Hamburgiem. Jest czysta (nie używa narkotyków).

Pierwsze rozczarowanie przyszło, gdy dowiedziałem się, że „My, dzieci z dworca ZOO” nie napisała nastoletnia narkomanka, że autorami książki są Kai Hermann i Horst Rieck, dziennikarze niemieckiego „Sterna”. Owszem, napisali ją po prawie dwóch miesiącach rozmów z narkomanami z okolic dworca ZOO, w tym głównie Christiane.

Drugie rozczarowanie przeżyłem, kiedy głośna stała się sprawa odebrania Christiane F. praw rodzicielskich i umieszczenia jej syna w rodzinie zastępczej. Nie dała rady, wróciła do ćpania – pomyślałem wtedy ze smutkiem i… znowu dałem się nabrać.

Rozczarowanie trzecie i – mam nadzieję – ostatnie: z książki „Życie mimo wszystko” wynika, że Christiane nie była czysta właściwie nigdy. Jeśli nawet nie brała przez jakiś czas heroiny, to ćpała coś innego, co w jej mniemaniu nie liczyło się, było głupstwem, jak choćby opium, haszysz, alkohol, kokaina. Zresztą… prawdziwa autorka książki „Życie mimo wszystko” (w osobiste pisarstwo Christiane F. już jakoś nie wierzę), dziennikarka z „Die Welt”, Sonja Vukovic, stawia sprawę jasno: Tak, narkotyki zawsze były i nadal są częścią jej życia*. Oczywiście różną częścią w różnych okresach życia, ale to chyba oczywiste.

Tym razem nie ma szczęśliwego zakończenia. Nie wiem, czy pięćdziesięcioparoletnią alkoholiczkę i narkomankę, Chrystiane F., rzeczywiście nękają tajemniczy prześladowcy, czy może ma zaburzenia psychiczne i manię prześladowczą, ale przecież jedno złe i drugie niedobre. W ogóle… smutne to wszystko.

Cieszę się, że „Życie mimo wszystko” dostałem i przeczytałem… choć trochę boli. Jeden z moich ulubionych autorów powiada, że choroba psychiczna to unikanie rzeczywistości za wszelką cenę; zdrowie psychiczne to pogodzenie się z rzeczywistością bez względu na cenę – wygląda więc na to, że dorastanie, rozstawanie się z dziecinnymi mrzonkami zawsze będzie boleć. Mniej lub bardziej…

---

* Christiane F. i Sonja Vukovic, „Życie mimo wszystko”, wyd. Iskry, 2014, s. 274.