czwartek, 24 września 2009

Oni: pytania i odpowiedzi

„Bohater, spisek, śmierć: wykłady żydowskie” – Maria Janion


Przekonania, poglądy, wyobrażenia… Maria Janion, historyk literatury, konfrontuje je w cyklu wykładów z faktami i rzeczywistością, ale także szuka genezy, przyczyn, powodów i celów ich tworzenia.
Żydzi: chytrzy i nieuczciwi oportuniści, czy może jednak bohaterowie? Czy historia Berka Joselewicza, oraz innych postaci historycznych i literackich, to wyjątek potwierdzający regułę, czy może przykład typowej postawy? Jak zrozumieć, z jednej strony zupełną bierność tysięcy prowadzonych na rzeź i bojowy zryw setek podczas powstania w getcie? Takie i podobne pytania stawia Maria Janion i na nie próbuje szukać odpowiedzi – w literaturze, prasie, wystąpieniach polityków, projektach ustaw.

Książka dla bardzo wyrobionego czytelnika.

Fragment.
„Znamienne, że przeciwstawiając rebeliantów i masę, w państwie Izrael dokonano »radykalnego zerwania konceptualnego i egzystencjalnego« między powstańcami 1943 roku a resztą ludności żydowskiej, która nie chwyciła za broń. Brało się to stąd, jak podkreśla Iudith Zertal, że »syjonistyczną« szkołę pięknej śmierci rzutowano na warunki egzystencji i zniszczenia bez precedensu w gettach i obozach śmierci, których mieszkańcy Palestyny nawet nie byli zdolni sobie wyobrazić. W Polsce narzucenie uwięzionej w gettach cywilnej masie żydowskiej postawy żołnierzy i ideałów heroizmu było zgodne z romantycznym poglądem o konieczności ginięcia w bohaterskiej walce”.