Dziwna
książka. Mam problem z jej oceną, a nawet wnioskami płynącymi z lektury, ale…
od początku.
Pierwsze,
co rzuciło mi się w oczy, to określenie „historyk” – odmieniane we wstępie na
wszelkie możliwe sposoby, przywodzi na myśl bardzo młodego, niepewnego
człowieka, który czuje przemożną potrzebę udawadniania czytelnikowi, a może
samemu sobie, że naprawdę jest historykiem.
Drugie
to tekst z okładki: „Nie każdy żołnierz był bohaterem, nie każdy zabijał wrogów
i nie każdy odniósł rany. Ale każdy pił”*. W II wojnie światowej brało udział
zapewne kilka milionów żołnierzy. Twierdzenie, że wszyscy oni pili wydaje się…
ryzykowne albo wręcz nieprawdopodobne. Zwłaszcza, że autor stwierdza wyraźnie:
„Jednak ani w przypadku wojennej sielanki, ani w obliczu nieuniknionej klęski
nie można mówić, że pili wszyscy, zawsze i wszędzie”**.
Jednak
najważniejsze jest coś innego: to nie jest książka o tym, jak było, ale książka
o wspomnieniach (choćby kilkuset) żołnierzy na temat alkoholu i picia w czasie
II wojny światowej. Autor też zwraca na ten fakt uwagę: „Osobiście ograniczyłem
się tylko do jednego rodzaju źródeł – wspomnień samych żołnierzy”***. Czy
wspomnienia żołnierzy, które mogą być zafałszowane (świadomie albo i nie)
wojenną propagandą, pragnieniem pokazania się w innym świetle, upływającym czasem
i stoma innymi jeszcze powodami, mogą stanowić źródło kompletne i wystarczające
dla… historyka? W książce popularnej, nastawionej raczej na rozrywkę – zapewne
tak, ale w opracowaniu o charakterze naukowym – chyba jednak nie.
Nie
wiem, czy po lekturze oczekiwałem czegoś konkretnego – jeśli nawet tak, to nie
wiem, czego; może opisów wydarzeń bardziej spektakularnych, jakichś szokujących
ciekawostek? W każdym razie tego czegoś nie dostałem. Z „Pijanej wojny”
dowiedziałem się, że żołnierze pili alkohol i to raczej więcej i częściej, niż
to miało miejsce w czasach pokoju. Czy zdawałem sobie z tego sprawę wcześniej?
Oczywiście – jak chyba każdy.
--
* Kamil Janicki, „Pijana wojna”, Instytut
Wydawniczy Erica, 2012 - tekst z okładki
** Kamil Janicki, „Pijana wojna”, Instytut
Wydawniczy Erica, 2012, s. 172*** Kamil Janicki, „Pijana wojna”, Instytut Wydawniczy Erica, 2012, s. 16
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz